Gallego/Gramática/Numerales

16. Numerales

Cardinales

cero
un/unha
dous/dúas
tres
catro
cinco
seis
sete
oito
nove
dez
once
doce
trece
catorce
quince
dezaseis
dezasete
dezaoito
dezanove
vinte
vinte e un / vinte e unha
vinte e dous / vinte e dúas, etc.
trinta
trinta e un, trinta e unha, etc.
corenta
cincuenta
sesenta
setenta
oitenta
noventa
cen
cento un, cento unha, etc.
douscentos / duascentas
trescentos / trescentas
catrocentos / catrocentas
cincocentos / cincocentas, quiñentos/-as
seiscentos / seiscentas
setecentos / setecentas
oitocentos / oitocentas
novecentos / novecentas
mil

Cuando los numerales vinte, trinta, corenta..., noventa, van seguidos de la conjunción e, contraen en la pronunciación su vocal final con la conjunción e.

Cento, millón, billón, trillón, aunque expresan número, funcionan como sustantivos, igual que ducia, decena, centena.

Los numerales un, unha, cuando son adjetivos, contraen con de, en y con, de la misma manera que los artículos indeterminados (ved 14.2.2.). Por la contra, cuando son pronominales, normalmente contraen con las preposiciones en y de, pero no con la preposición con, de la misma manera que el indefinido un(s), unha(s): equivocouse nunha ou en dúas respostas; con unha xa me abonda.

Ordinales

primeiro, segundo, terceiro, cuarto, quinto, sexto, sétimo, oitavo, noveno, décimo, undécimo / décimo primeiro, duodécimo / décimo segundo, décimo terceiro, décimo cuarto, décimo quinto, décimo sexto, décimo sétimo, décimo oitavo, décimo noveno, vixésimo, vixésimo primeiro, vixésimo segundo, etc. trixésimo, cuadraxésimo , quincuaxésimo , sesaxésimo , septuaxésimo , octoxésimo , nonaxésimo , centésimo , milésimo , millonésimo ,

Todas estas formas admiten morfemas de género y número, que en las formas compuestas solo se unen al último elemento (décimo primeira).

Multiplicativos

dobre; duplo, dupla
triplo, tripla
cuádruplo, cuádrupla
quíntuplo, quíntupla
séxtuplo, séxtupla
séptuplo, séptupla
óctuplo, óctupla
nónuplo, nónupla
décuplo, décupla
céntuplo, céntupla

Los restantes se forman mediante el cardinal correspondiente seguido de la palabra veces".

Partitivos

medio, -a
terzo, -a
cuarto, -a
quinto, -a
sexto, -a
sétimo, -a
oitavo, -a
noveno, -a
décimo, -a
onceavo, -a
doceavo, -a
centésimo, -a
milésimo, -a
millonésimo, -a

Nótese que a partir de 1/11 (y exceptuados 1/100, 1/1000, 1/1.000.000) el partitivo se hace añadiendo al cardinal el sufixo -avo: (1/16) un dezaseisavo, (2/29) dous vinte e noveavos, (7/345) sete trescentos corenta e cincoavos.